دستورالعمل محاسبه عدم‌قطعيت آزمايشگاه كاليبراسيون گيج بلوكها ایزو

1ـ هدف و دامنه كاربرد:
هدف از اين دستورالعمل محاسبه عدم قطعيت كاليبراسيون گيج بلوكها در آزمايشگاه كاليبراسيون ابعادي مي‌باشد ایزو

2ـ مفاهيم و اختصارات:
عدم قطعيت همراه با تخمين‌هاي ورودي براساس روش‌هاي نوع A و يا نوع B محاسبه مي‌شود ایزو ارزيابي عدم قطعيت استاندارد به روش نوع A روشي است كه براساس آناليز آماري يك سري از مشاهدات انجام مي‌پذيرد ایزو در اين حالت عدم قعطيت انحراف استاندارد تجربي ميانگين مي‌باشد ایزو ميانگين ممكن است از متوسط‌گيري يا آناليز رگرسيون حاصل گردد ایزوارزيابي عدم قعطيت استاندارد به روش B، ابزاري براي بدست آوردن عدم قطعيت براساس معلومات فني ديگري ارزيابي مي‌گردد ایزو
 
3ـ وسايل مورد نياز:
ندارد

4ـ شرح عمليات:
ـ ارزيابي عدم قطعيت استاندارد به روش A
وقتي چندين مشاهده مستقل براي يك كميت ورودي تحت شرايط يكسان اندازه‌گيري وجود داشته باشد، روش A مي‌تواند به كار گرفته شود ایزو اگر تفكيك‌پذير كافي در فرآيند اندازه‌گيري وجود داشته باشد يك پراكندگي در مقادير بدست آمده قابل مشاهده خواهد بود ایزو
فرض كنيد كه كميت ورودي تكرار شونده مورد اندازه‌گيري  كميت Q باشد ایزو در n مشاهده مستقل آماري  ، تخمين Q برابر  ، ميانگين حسابي يا متوسط مقادير منفرد مشاهده شده   مي‌باشد ایزو
 
عدم قطعيت همراه با تخمين ، به روش زير محاسبه مي‌گردد:
ـ يك تخمين از واريانس توزيع احتمالي، واريانس تجربي   از مقادير   مي‌باشد كه به صورت زير نشان داده مي‌شود:
  عدم قطعيت استاندارد  
ريشه دوم (جذر) آن انحراف استاندارد تجربي ناميده مي‌شود ایزو بهترين تخمين ميانگين حسابي  واريانس تجربي ميانگين به صورت زير محاسبه مي‌شود:


كه ريشه دوم مثبت آن انحراف استاندارد تجربي ميانگين ناميده مي‌شود ایزو
عدم قعطيت استاندارد   همراه با تخمين  انحراف استاندارد تجربي ميانگين مي‌باشد ایزو
 
توجه: سعي شود كه در روش A، مقادير مشاهدات، بيشتر از 10 اندازه‌گيري باشد ایزو براي اندازه‌گيري‌هايي كه خوب توصيف شده‌اند و تحت كنترل آماري مي‌باشند يك واريانس تركيبي يا تخمين كلي از واريانس   ممكن است در دسترس باشد كه مشخص كننده بهتري براي پراكندگي نسبت به انحراف استاندارد حاصل از يك تعداد محدودي از مشاهدات باشد ایزو در چنين حالتي مقدار كميت ورودي Q به وسيله ميانگين حسابي   از تعداد محدودي، n، مشاهده مستقل بدست مي‌آيد ایزو واريانس ميانگين به وسيله رابطه زير بدست مي‌آيد
  ایزو SP: Pooled Estimate of Variance
- ارزيابي عدم قطعيت استاندارد به روش B
روش B محاسبه عدم قطعيت همراه با تخمين  از كميت ورودي   به وسيله ابزاري به غير از آناليز آماري از يك سري از مشاهدات مي‌باشد ایزو عدم قطعيت استاندارد   به وسيله قضاوت علمي بر پايه همه اطلاعات در دسترس از تغييرات   ارزيابي مي‌شود ایزو مقادير متعلق به اين بخش ممكن است از موارد زير حاصل گردند:
ـ داده‌هاي مربوط به اندازه‌گيري قبلي
ـ تجربه يا دانشي كلي از رفتار و خواص مواد و تجهيزات مرتبط
ـ مشخصات سازنده
ـ داده‌هاي فراهم شده از طريق گواهي كاليبراسيون يا ساير گواهي‌ها
ـ عدم قطعيت‌هاي مشخص شده براي داده‌هاي مرجع حاصله از هندبوك‌ها
براي سهولت محاسبه عدم قطعيت به روش نوع A ((آماري) پس از اندازه‌گيري حداقل 10 بار جدول زير را تشكيل دهيد و عدم قطعيت را محاسبه نمائيد ایزو
ميانگين مقدار n مرتبه اندازه‌گيري
مقادير را در فرمول   قرار دهيد و مقدار  را حساب كنيد ایزو از مقدار   جذر بگيريد و براي محاسبه عدم قطعيت گسترده آنرا در فاكتور پوششي متناسب با درجه آزادي (n-1) ضرب كنيد ایزو
 براي محاسبه عدم قطعيت مركب (B,A) جدول زير را تشكيل دهيد ایزو
براي محاسبه عدم قطعيت كل از مجموع مربعات هر يك از عدم قطعيت‌هاي موجود در ستون مهم عدم قطعيت جذر مي‌گيريد (طبق فرمول داده شده در همان ستون) ایزو و براي محاسبه عدم قطعيت كل گسترده آنرا در عدد فاكتور پوششي سطح اطمينان مورد نظر ضرب كنيد ایزو
5ـ نمودار جريان عمليات:

6ـ مراجع و مستندات مرتبط:
واژه های مرتبط: ایزو، گواهینامه ایزو ، استاندارد ایزو ، شرکت گواهی دهنده ایزو ، مشاوره ایزو ، مشاور ایزو، اخذ ایزو،ایزو 9001 ، الزامات ایزو