دستورالعمل پيش نيازی و بهداشتی ماشين آلات و تجهيزات فراوری ایزو

1- هدف :
اين دستور کار راهنمايي هايي در خصوص شرايط اوليه و بهداشتي مناسب جهت ماشين آلات و تجهيزات فراوري و راهکارهايي جهت  اقدامات کنترلي در صورت نياز ارائه مي دهد.
2- محدوده ي کاربرد :
اين سيستم در طول زنجيره ي فراوري محصول مورد استفاده مي باشد.
3- مسئوليت ها :
3-1- مسئوليت پيگيري و اجراي اين آئين کار به عهده واحد ايمني و بهداشت حر فه اي  مي باشد.
3-2- مسئوليت نظارت بر حسن انجام کار  به عهده نماينده مديريت مي باشد.
4- شرح :
4-1- جانمايي مناسب و بدون تراکم تجهيزات :
4-1-1- طراحي و جانمايي کارخانه و تجهيزات بايد توليد ايمن محصولات و دسترسي آسان به محل هاي مورد نظر را براي نظافت کافي و کنترل آفات تامين کند.
4-1-2- تجهيزات فراوري و لوازم آزمايشگاهي بايد به طور صحيح براي اين منظور طراحي شده باشند . براي سهولت در نظافت و هدف هاي بازرسي ، تجهيزات بايد به آساني پياده شوند.
4-1-3-تجهيزات بايد حداقل 50 سانتي متر از ديوار و کف کارخانه فاصله داشته باشند.
4-1-4- طراحي کارخانه و چيدمان ماشين آلات براي جلوگيري از تراکم و حوادث اتفاقي بايد مناسب باشد، در اطراف ماشين آلات و تجهيزات بايد امکان تردد افراد براي هدف هاي شستشو  و نظافت و بازرسي فراهم شده باشد.

4-2- روش هاي جابه جايي ظروف شيشه يي / بازرسي و گزارش دهي :
4-2-1- در محوطه هاي توليد و انبارش استفاده از لوازم و ظروف شيشه يي به شدت منع شده است ؛ مگر آن که احتياطات لازم در اين خصوص به عمل آيد و اين مهم بر اساس برنامه يي از قبل نوشته شده انجام شود.
4-2-2- در صورت حمل ظروف شيشه يي ، بطري هاي نمونه برداري و جعبه هاي بازرسي انگل به محوطه ي توليد و استفاده از آن ها ، اين مهم بايد با توجه به هدف مورد نظر ، و طبق دستورالعملي که از قبل نوشته شده است انجام شود.

4-3- آموزش هاي نظافت و گندزدايي :
4-3-1- آموزش نظافت و گندزدايي مهندسان تازه استخدام شده و آشنايي آن ها با بهداشت فردي و حفاظت از محصول الزامي است .
4-3-2- براي ورود به محوطه هاي توليد همه بايد همچون کارگران از لباس تميز استفاده کرده دست هاي خود را شستشو و گندزدايي کنند.

4-3-3- مهندسان ساير واحدها نيز در صورت ورود به سالن توليد بايد برنامه ي بهداشت فردي کارخانه را رعايت کنند.استفاده از اعلاميه هاي بهداشتي همرا با تصوير در نقاط ورودي ، ضمن هدايت وارد شدگان به سمت امکانات بهداشتي ، مشکل اختلاف زبان را هم در موردد بازديدکنندگان خارجي مي تواند رفع کند.
4-4- تميز کردن اوليه ي مواد بسته بندي :
4-4-1- تميز کردن اوليه ظروفي که امکان انتقال اجرام خارجي به محصول را دارند ( نظير جعبه و ... ) بايد در محل کارخانه انجام شود.
4-5- مقامت تجهيزات به خوردگي و پوسته پوسته شدن :
4-5-1- کليه ي تجهيزات فراوري و ماشين آلات بايد در وضعيت مناسبي نگهداري و تعمير شوند. تعميرات موقتي که مي تواند کيفيت محصول را تحت تاثير قرار دهند قابل قبول نيست .
4-5-2- کليه ي لوله هاي ورودي به مخزن نگهداري آب و يا لوله هاي خروجي از آن بايد تميز نگهداشته شده و عاري از کثافت و ساير مخاطره ها باشد.
4-5-3- در صورتي که سطوح فلزي فولاد زنگ نزن ( استيل ) نباشد بايد در وضعيت مناسب و عاري از غبار و پوسته  پوسته شدن نکهداري شوند. سطوح بايد همچنين مقاوم باشند.
4-5-4- طراحي پمپ ها و اتصالات آن ها بايد مناسب با هدف مورد نظر باشد . پمپ ها براي سهولت نظافت و بازرسي بايد به راحتي باز شوند. پمپ ها بايد در وضعيت مناسبي بوده و قدرت لازم را براي چرخش دادن مايعات مورد نظر داشته باشند.
4-5-5- کليه ي لوله هاي مورد تماس با مواد خام / محصول  بايد قابل سترون شدن بوده و طوري طراحي شوند که بتوان آن ها را براي نظافت موثر پياده کرد.
4-5-6- لوله هاي توکار را بايد در شرايط مناسبي همرا با روکش مقاوم به خوردگي نصب کرد . روش نگهداري لوله ها بايد خطر آلودگي هاي محيط را کمينه کند.
4-5-7- موتورهاي همزن ، اهرم ها و سيني هاي روغن بايد عاري از غبار و ديگر آلاينده ها نگهداري شوند.
4-5-8- پالت هاي مصرف داخلي بايد از پلاستيک يا فلزات مقاوم به خوردگي ساخته شوند.
4-6- استفاده از مواد سازگار با مواد غذايي :
4-6-1- سطوح کليه ي تجهيزاتي که در تماس با ماده غذايي ما مي باشند نبايند کوچکترين تاثيري روي آن ماده ي غذايي بگذارند. براي سطوح مواد غذايي ، فولاد زنگ نزن ( استيل ) توصيه مي شود.
4-6-2- سطوح کليه ي تجهيزات مواد غذايي بايد صاف و بدون منفذ باشد. اين سطوح بايد به آساني تميز شده و زهکشي آن ها به راحتي انجام شود.
4-6-3- استفاده از چوب در محوطه هاي توليد ممنوع است. استفاده از چوب در صورتي مجاز است که محصولات بطور کامل با بسته بندي خارجي محافظت شده و در محوطه هاي جمع آوري يا نگهداري ( انبار ) انبارش شوند.
4-6-4- در صورت تماس اجتناب ناپذير مواد روان کننده ي تجهيزات با ماده ي غذايي ، بايد آن ها را از نوع سازگار با ماده غذايي انتخاب کرد.
4-7- کنترل خطر اشياي خارجي :
4-7-1- محفظه هاي نگهداري ماده ي غذايي ، اختلاط و فراورش بايد همواره داراي پوشش مناسبي باشند.
4-7-2- موتورهاي همزن بايد مجهز به سيني هاي جمع آوري روغن باشند تا از آلوده شدن دستگاه و ماده ي غذايي در حال اختلاط ممانعت شود.
4-7-3- پساب حاصل از عمليات فراورش بايد به طور مستقيم به مجراي زهکش هدايت شود. استفاده از اتصالات مناسب براي جلوگيري از برگشت مجدد آب به سالن توليد الزامي است.
4-7-4- تجهيزات مصرفي فقط بايد براي منظور مورد نظر استفاده شود و استفاده از آن ها براي ساير هدف ها به خاطر خطر انتقال آلودگي ممنوع است.
4-7-5- فهرست موجودي کليه ي ابزار و ادوات مصرفي براي تعمير و نگهداري تجهيزات بايد موجود باشد. کليه ي کارکنان در هنگام کار با تجهيزات و يا تعمير و نگهداري آن ها بايد موارد زير را مدنظر قرار دهند.
الف : کليه ي پيچ ها ، مهره ها ، واشرها و غيره بايد بررسي شده و محکم بسته شوند.
ب :  کليه ي ابزارها بايد به دقت جمع آوري شده و قطعات يدکي و اتصالات از روي زمين برداشته شوند.
پ :  قبل از شروع توليد، کليه ي تجهيزات و محوطه ي اطراف آن بايد تميز و گند زدايي شود.
ت : متصدي دستگاه بايد از وضعيت دستگاه و جاگذاري حفاظ هاي دستگاه اطمينان حاصل کند.
4-8- برنامه ي نگهداري و تعميرات ( نت ) :
4-8-1- کليه ي تجهيزات بايد داراي برنامه ي نوشته شده ي نگهداري و تعميرات ( پياده و سوار کردن دستگاه ها ) باشند. کليه ي واشرها و درزگيرها بايد در وضعيت مناسبي نگهداري شوند.
4-8-2- براي اطمينان از کنترل روزانه و عملکرد صحيح دستگاه ها ، کليه ي تجهيزات فراوري را بايد فهرست و با توجه به خط توليد شماره گذاري کرد.
4-8-3- تجهيزات از نظر تعمير بايد در وضعيت مناسبي باشند. براي جلوگيري از آلودگي محصول و حفظ ايمني آن تعمير موقتي تجهيزات نظير چسباندن چسب و مقوا به جاي استفاده از پيچ ومهره ممنوع است .
4-9- کنترل دما :
4-9-1- در کليه ي محوطه هاي نگهداري مواد خام و محصول استفاده از دستگاه هاي مکانيکي يا خودکار ثبت دما الزامي است.
4-9-2- برنامه ي کنترل و ثبت دماهاي کارخانه بايد تهيه و اجرا شود.
4-9-3- کليه ي تجهيزات اندازه گيري و ثبت دما بايد طبق برنامه ي زمان بندي شده ي نت ، کاليبره شوند.
4-10- حفاظ هاي ايمني دستگاه ها:
4-10-1- حفاظ هاي ايمني دستگاه ها نبايد از نظافت محل مورد نظر ممانعت کنند.
4-10-2- حفاظ هاي ايمني دستگاه ها در مواردي به عنوان محل تجمع کثافات عمل مي کنند. بنابراين در پايان توليد و يا ايجاد وقفه در عمليات بايد به طور کامل اقدام به نظافت حفاظ ها و اطراف آن ها کرد. قبل از راه اندازي دستگاه، مهندس تعميرات بايد دستگاه را بازرسي کند.
واژه های مرتبط: ایزو، گواهینامه ایزو ، استاندارد ایزو ، شرکت گواهی دهنده ایزو ، مشاوره ایزو ، مشاور ایزو، اخذ ایزو،ایزو 9001 ، الزامات ایزو