دستورالعمل نظافت و گندزدايي ایزو

1-هدف:
اين دستور کار راهنمايي هايي در خصوص نظافت و گندزدايي  و همچنين اقدامات کنترلي در صورت نياز ارائه مي دهد.
2- دامنه کاربرد :
اين سيستم در کليه سطوح اعم از مکان هاي توليدي و مکان ها وابسته شرکت مورد استفاده مي باشد.
3- مسئوليت ها :
3-1- مسئوليت پيگيري و اجراي اين آئين کار به عهده واحد ايمني و بهداشت حر فه اي شرکت  مي باشد.
3-2- مسئوليت نظارت بر حسن انجام کار  به عهده نماينده مديريت مي باشد.
4- شرح :
4-1- برنامه ي نظافت و گندزدايي :
4-1-1- در هر بخش از کارخانه برنامه زمانبندي نظافت و گندزدايي بايد در دسترس باشد اين برنامه بايد واضح و خوانا شده و اجراي آنها ساده باشد.
4-1-2- در برنامه هاي نظافت تناوب و روش نظافت و گندزدايي و مواد مصرفي براي تجهيزات و محوطه ي اطراف مشخص باشد.
4-1-3- در صورت امکان از پوسترها و اطلاعيه هاي مناسب براي راهنمايي کارگران در اجراي برنامه نظافت استفاده شود.
4-2- شوينده هاي مورد تاييد براي استفاده در سطوح مورد تماس با ماده ي غذايي :
4-2-1- کليه شوينده ها و گندزداهاي مصرفي در کارخانه بايد سازگار با ماده ي غذايي بوده و از شرکت هاي قابل اعتماد تهيه شود.
4-2-2- اين مواد نبايد معطر بوده و تهديدي از نظر بقاياي سمي داشته باشند.
4-3- کنترل شوينده ها و برگه هاي لازم :
4-3-1- کليه ي مواد شوينده و گندزدا بايد در محيطي امن و جدا از محوطه ي توليد انبار شوند.
4-3-2- اين مواد فقط بايد طبق دستورالعمل توليد کننده استفادهه شوند. مقدار اين مواد در هنگام توليد بايد حداقل مقدار ممکن باشد.

4-3-3- مواد شوينده و گندزدا بايد به طور واضح علامت گذاري شده و داراي برچسب اطلاعات باشند.
4-3-4- مسووليت توزيع مواد شوينده و گندزدا بايد به عهده ي افراد ذي صلاح باشد. براي اطمينان از درصد رقت هاي تهيه شده از محلول هاي شيميايي و کاربرد صحيح آن ها ، اين عمليات بايد به دقت انجام شود.
4-3-5- نگهداري ظروف مواد گندزدا و آماده سازي آن ها بايد تحت کنترل افراد ذي صلاح باشد.
4-3-6- براي افرادي که مواد شيميايي را در کارخانه جابه جا مي کنند بايد عينک هاي ايمني ، دسستکش و روکفشي فراهم کرد.
4-3-7- فهرست به روز شده ي کليه ي مواد شوينده و گندزداي مصرفي در کارخانه و عمليات توليد بايد در دسترس باشد کمک هاي اوليه و نحوه ي استفاده از آن ها در هنگام بروز حادثه نيز بايد موجود باشد.

4-4- شرايط تجهيزات شستشو :
4-4-1- در محوطه هاي توليد دسته ي وسايل ، بايد پلاستيکي يا فلزي باشد کليه ي جاروها و برس ها را بايد در شرايط مناسبي به دور از مواد آلاينده ها و يا امکان الوده شدن نگهداري کرد . برس ها بايد علامت گذاري شده و به آساني قابل شناسايي باشند. موي برس بايد مصنوعي بوده و به اساني از برس کنده نشود. استفاده از چوب در محوطه ي توليد ممنوع است.
4-4-2- کليه ي وسايل شستشو را بايد تا قبل از اين که خود به يک مخاطره تبديل شوند تعويض کرد.
4-4-3- استفاده از پارچه براي نظافت سطوح به خاطر امکان آلودگي ميکروبي و فيزيکي ممنوع است.
4-4-4- استفاده از پارو در صورتي مجاز است که برس زني ناکافي باشد.پارو ها بايد علامت گذاري شده و طبق برنامه ي نظافت و گندزدايي روزانه به کار گرفته شوند.اين وسايل قبل از شروع هر نوع فساد بايد تعويض شوند.سيم ظرفشويي قابل قبول نيست.
4-4-5- تسهيلات شستشو و آب آشاميدني براي شستشوي سطوح بايد کافي باشد در صورت امکان دستگاه تزريق مواد شوينده فراهم شود .خيساندن محيط ،شستشو و آبکشي بايد طي روش منسجمي انجام شود.
4-4-6- براي هدف هاي شستشو بايد تعداد مناسبي از مخازن براي غوطه وري قطعات آزاد تجهيزات فراهم شود. مخازن مورد نظر بايد داراي آب سرد و گرم و منبع مواد شوينده و گندزدا باشد. اين مخازن بايد محوطه يي جدا از محوطه ي توليد در نظر گرفته شود.
4-4-7- استفاده ي کنترل شده از شيلنگ آب تحت فشار بايد به زمان هاي خاص – هنگامي که مواد خام در محيط وجود ندارد – محدود شود . در اين خصوص احتياط لازم براي جلوگيري از انتشار آلودگي ها بايد به عمل آيد .توصيه شده است در اين محيط ها از آب با فشار کم و روش هاي شستشوي جايگزين استفاده شود .
4-4-8- استفاده از شيلنگ هاي هواي فشرده براي راندن کثافات و جلو بردن آن ها ممنوع است. ترجيحاً از روش هاي تحت خلا استفاده شود.
4-4-9- اقدام هاي مناسبي براي نگهداري تميز و مناسب شيلنگ ها ي آب و ساير وسايل شستشو بايد به عمل آيد . براي جلوگيري از آلودگي ،اين وسايل بايد بالاتر از سطح زمين نگهداري شوند.
4-4-10- اتخاذ سياست نظافت هنگام راه رفتن براي به حداقل رساندن کثافات و آلودگي ها در پايان هر نوبت کاري سالن در توليد بايد مد نظر قرار گيرد.
4-5- محوطه هاي جداگانه براي سيني ها و تجهيزات :
4-5-1- براي شستشوي و نظافت وسايل و تجهيزات ،امکانات جدا گانه يي بايد در نظر گر فته شود.
4-5-2- محوطه ي شستشوي وسايل بايد به طور فيزيکي از محوطه ي تو ليد جداسازي شود.
4-5-3- فضاي محوطه ي نگهداري وسايل بايد به قدر کافي بزرگ باشد که بتوان وسايل تميز و کثيف را از هم جدا نگهداشت.
4-6-فضاي کافي براي خشک کردن تجهيزات :
4-6-1- وسايل شسته شده بايد در يک محوطه ي نگهداري تميز انبار شوند. زهکشي اين محيط بايد مناسب باشد.
4-6-2- براي جلوگيري از رشد کيک ها محيط بايد به طور کافي تهويه شود.

4-7-آموزش نظافت کاران :
4-7-1- متصديان نظافت بايد به مقدار کافي آموزش ببيند . آن ها بايد از موارد زير آگاهي داشته باشند.
•    برنامه ي نظا فت ؛
•    مواد شيميايي موجود و احتياطات ايمني لازم ؛
•    رقيق سازي محلول هاي شوينده و گندزدا ؛
•    ضرورت خروج مواد غذايي از خط در هنگام نظافت ؛
•    استانداردهاي بهداشت فردي ؛
•    استفاده و مراقبت از تجهيزات شوينده .
4-7-2- افرادي که اختصاصاًکارهاي نظافت را انجام ميدهند بايد توسط لباس هاي رنگي يا کلاه رنگي و يا نشانه هاي ديگر از ساير کارکنان متمايز شوند.
4-8-نظارت و مراقبت
4-8-1- از عمليات نظافت به هر شکلي که بخواهد انجام شود بايد مراقبت شود.
4-8-2- براي اطمينان از نظافت کامل هر بخشي از تجهيزات بايد،يک برگه ي بازرسي در دسترس باشد .
4-8-3- ناظر نظارت بايد با تجهيزات شستشو آشنا باشد و روزانه آن ها را بررسي کند .وسايل صدمه ديده يا شکسته بايد بلافاصله جايگزين شوند.
4-8-4- ناظر نظافت بايد رقت محلول هاي شستشو را هراز چندگاهي بررسي کند و در صورت پايين بودن و يا بالا بودن رقت ، اقدام اصلاحي را اتخاذ کند.
4-9- بررسي هاي فيزيکي و آزمايش ميکروبي :
4-9-1- در صورت کفي بودن عمليات شستشو ( دستي يا غير دستي ) نبايد هيچ زره يي از مواد خارجي و کثافاتت در پايان عمليات شستشو روي سطوح مورد نظر ديده شود.
4-9-2- هنگام بازرسي فيزيکي تجهيزات به تميز بودن و عاري بودن سطوح از روغن و يا گريس توجه خاص شود.
4-9-3- براي اطلاع از وضعيت بهداشتي سطوح شسته شده ، آزمايش ميکروبي بايد انجام شود.
4-9-4- در صورتي که آزمايش هاي ميکروبي ناکار آمدي عمليات شستشو و نظافت را ثابت کرد بايد بلافاصله متصديان نظافت را آگاه کرد.
4-10- تميز کردن هنگام راه رفتن و انبارداري مناسب :
4-10-1- گذشته از سالن توليد ، کليه ي ساختمان ها و محيط کارخانه بايد همواره تميز نگهداري شود.
4-10-2- محوطه هاي داخلي و خارجي کارخانه بايد تميز نگهداري شده و عاري از تجهيزات اضافي ، ظروف خالي ، پالت و وسايل ديگري که باعث لانه گزيني آفات مي شود باشد.
4-10-3- در محوطه هاي توليد و آماده سازي ، سطوح کثيف و باقي مانده هاي ماده ي غذايي بايد به حداقل کاهش يابد . کثافات بايد بر اساس اصل تميز کردن هنگام راه رفتن جمع آوري و دفع شوند.
4-10-3- براي جمع آوري کثافات ، ضايعات مواد بسته بندي و ساير زباله ها بايد در نقاط مورد نظر سطل زباله در نظر گرفته شود. اين ظروف بايد گنجايش کافي داشته باشند.خالي کردن ظروف زباله بايد مطابق دستورالعمل تهيه شده توسط گروه HACCP و توسط متصديان اين کار انجام شود .
4-10-4- کثافات کف کارخانه بايد توسط متصديان اين کار به غير از کارگران خط – که احتمال آلوده کردن خط را دارند- انجام شوند.
4-10-5- براي جلوگيري از ازدحام يا شلوغي خط ، مواد بسته بندي را بايد به مقدار توليد روزانه وارد سالن کرد و انبارش و نگهداري آن به طور مناسبي انجام شود.
4-10-6- کليه ي امکانات کارگري نظير رخت کن ، توالت ها ، غذاخوري کارگران بايد به طور مرتب در طول روز تميز شوند.

4-11- اعلاميه ي بهداشتي :
واحدهاي فراوري مواد غذايي بايد توصيه ها ي بهداشتي زير را در قالب اعلاميه يا اطلاعيه ي بهداشتي نوشته و در جايي که به رويت کليه ي کارکنان مي رسد نصب کنند. اعلاميه ي بهداشتي بايد موارد زير را شامل شود:
- هر روز لباس تميز بپوشيد .
- هنگام جابه جايي، فراوري و نگهداري ماده ي غذايي از تماس دست با بيني ، دهان ، موي سر و پوست خود پرهيز کنيد.
- در کارخانه سيگار نکشيد.
- روي ماده غذايي يا مواد خام به طور مستقيم عطسه يا سرفه نکنيد. دست هاي خود را بعد از سرفه يا عطسه کردن بشوييد.
- موي سر خود را با سربند مناسب بپوشانيد.
- از استفاده از دستمال هاي شخصي پرهيز کرده و از دستمال هاي کاغذي يک بار مصرف استفاده کنيد.
- موي صورت خود را کوتاه نگهداريد.
- بعد از پاک کردن بيني دست هاي خود را بشوييد.
- هنگام جابه جايي و فراوري ماده ي غذايي از وسايل زينتي و جواهرآلات استفاده نکنيد.
- وسايل شخصي و يا ابزار کار را در جيب هاي لباس کار قرار ندهيد.
- افراد درگير در جابه جايي و فراوري ماده ي غذايي بايد سالم و تندرست باشند.
- لباس کار را خارج از محيط کار نپوشيد.
5- ضمائم
فرم روزانه سرويسهاي بهداشتي به شماره مدرک .....
فرم بازرسي نظافت و بهداشت روزانه دستگاهها به شماره مدرک .......
فرم بازرسي نظافت و بهداشت روزانه کلي کارخانه به شماره مدرک ....
واژه های مرتبط: ایزو، گواهینامه ایزو ، استاندارد ایزو ، شرکت گواهی دهنده ایزو ، مشاوره ایزو ، مشاور ایزو، اخذ ایزو،ایزو 9001 ، الزامات ایزو