مقدمه تشريح عناصر EFQM/INQA

مقدمه مؤلف
وقتي كه به حركتهاي كيفيت‎خواهي در ايران نگاه مي‎كنيم، پي مي‎بريم كه ما، در زمينه مفاهيم كيفيت يك قصور بزرگ داشته‎ايم و آن اينكه متأسفانه اقدامي براي بومي كردن مفاهيم عمدتاً وارداتي كيفيت (كه صد البته ضروري و لازم هم هستند) نكرده‎ايم. و اين خلايي بسيار بزرگ است كه هر روز عمق آن بيشتر و بيشتر مي‎شود. حال نوبت ما انديشمندان و صاحبنظران كيفيت است كه مدل ايراني كيفيت را بر پايه اصول، باورها و فرهنگ خاص ايراني طراحي كرده و به هموطنان خود عرضه كنيم. البته اين كار خود بسيار دشوارتر از وارد كردن مفاهيم آماده غربي و تلاش در جهت رشد و اشاعه آن ميان هموطنانمان است. اما چه باك، كه حلاوت اين كار سنگين و دشوار، پذيرش مفاهيم ناب كيفيت و تصاحب روح و جان ايرانيان در كليه عرصه‎هاي كسب و كار است.
روي سخن من با خوانندگان فاضل و انديشمنداني است كه در طبقه‎بندي‎هاي معمول در رده مشاوران، مدرسين، مميزان، اساتيد دانشگاه و مديران مسئول تدوين و اجراي استراتژي كيفيت كشور قرار داشته و با تلاش‎هاي زايدالوصف خود تلاش دارند تا فرهنگ كيفيت كشور را ارتقاء ببخشند.
اما، هموطنان عزيز، صاحب اين قلم با بضاعت اندك علمي خود و با وجود سوابق كاري مستقيم در مورد مباحث كيفيت كه از سال 1366 شروع و تاكنون ادامه يافته است، به اين نتيجه رسيده است كه ما زماني مي‎توانيم در اجراي مفاهيم كيفيت سرآمد و متعالي بشويم كه مباني فكري و پايه‎اي آنرا درك كنيم و دور از هياهو و جنجالي كه شايد برخي اوقات هم كذب باشد به ريشه افكار و انديشه‎اي كه دايماً‌ مفاهيم نوين كيفيت را پديد مي‎آورد پي ببريم و به اصطلاح زيرساخت‎هاي آنرا بوجود آوريم. چرا كه تا وقتي ما به ريشه پي نبريم عملاً جزء وارد كردن اين مفاهيم كار ديگري نمي‎توانيم انجام بدهيم. و هميشه هم در اين مورد عقب مانده تلقي خواهيم شد. بطوريكه تا ما بتوانيم با يك الگو و مدل خو بگيريم و آشنا بشويم، آن ذهن خلاق، پويا، نوگرا، و معتقد به بهبود مستمر، طرحي نو و مدلي جديد را طراحي و عرضه مي‎كند كه بعضاً هم براي ما جذاب، فراگير و كارساز است. و تا باز ما فرصت آشنايي با مدل جديد را داشته باشيم مدلي جديدتر عرضه مي‎شود و اين روند همچنان ادامه خواهد يافت. شاهد اين مدعا آن است كه با وجود اينكه ما ايرانيان هنوز در اولين مراحل مشق كردن مفاهيم تعالي سازماني قرار داريم، مفهوم جديد تعالي فرآيندها و تعالي شبكه‎اي در دستور كار كشورهاي صنعتي قرار گرفته است.
پس، آنچه كه موجب تعالي يك جامعه مي‎شود مدل‎ها و سيستم‎هاي آن نيست، بلكه تفكر خلاق، پويا، نوگرا، بهبود خواه و پندآموزي است كه در وراي اين مدل‎ها ايفاء‌ نقش مي‎كند و با خرد و هوش جمعي خود در پي ارايه راهكارها و مدل‎هايي براي رفع مسايل، مشكلات و دغدغه‎هاي روز جامعه خود است. بيائيد كمي در مورد عمق اين جمله ويل دورانت در مجموعه كتاب ارزشمند تاريخ جهان تعمق كنيم آنجا كه مي‎گويد :
تمدن هم اشتراك مساعي است و هم رقابت. بنابراين چه بهتر كه هر ملتي داراي فرهنگ، دولت، اقتصاد، لباس، آوازها (و مدلها، الگوها و ابزارهاي ـ مؤلف) مخصوص خود باشد.
از سوي ديگر، شايد يكي از ريشه‎اي ترين معضلات ما در متعالي شدن و كسب سرآمدي لازم، قلّت انسان‎هاي متعالي و سرآمدي است كه ذاتاً تعالي خواه و تعالي جو بوده و خود بعنوان عامل پيش‎برنده جامعه نقش فعال و كارساز در اين مورد ايفاء‌ كنند. اينجانب معتقدم كه با وجود بهترين سيستم‎هاي اجرايي در زمينه كيفيت، چنانچه سازمان‎هاي ايراني نسبت به شناسايي و تكثير آرايه ژنتيكي انسانهاي تعالي‎خواه و برتر اقدام ننمايند، پيشرفت در زمينه اجراي مدل‎هاي كيفيت در كشور ما به موضوعي دشوار و بطئي تبديل شده و حداكثر فقط به ظاهر قضيه بسنده خواهد شد. چيزي كه درحال حاضر به آن گرفتار شده‎ايم و براي خيلي از ما هم دغدغه‎آور بوده است.
پس، مدل و سيستم هدف نيست، بلكه سيستم‎ها همگي خود ابزاري هستند براي نيل به كيفيت و تعالي، برتري و سرآمدي و يا هرآنچه كه ما بعنوان مطلوب و غايت حركتهاي كيفيت‎خواهي خود بناميم.
از اينرو، به زعم اينجانب برتري، تعالي و سرآمدي يا آنچه كه بعنوان Excellence شهره يافته است خود نتيجه و معلول دو علت اساسي و مهم است. اين دو علت عبارتند از :
الف) مجموعه يا سيستم فكري پديد آورندگان مفاهيم و مدلهاي كيفيت كه اينجانب به تفصيل در مورد آن در فصل اول اين كتاب با عنوان مقايسه بافت فكري X و Y سخن گفته‎ام. از اينرو خوانندگان گرامي را به اين فصل ارجاع مي‎دهم.
ب) منطق تحوّل كه به زعم اينجانب بعنوان يك نرم‎افزار بسيار فعال و كارآمد و در عين حال هوشمندانه قابليت‎هاي مناسب و تربيت يافته مجموعه / سيستم فكري پديد آورندگان مفاهيم كيفيت را (بعنوان سخت‎افزار) به كار مي‎گيرد. اين منطق كه اينجانب آنرا براساس مطالعات و بررسي‎هاي خود فرموله نموده و آنرا در درس مهندسي كيفيت و مديريت كيفيت و بهره‎وري در مقطع كارشناسي ارشد رشته‎هاي مهندسي كيفيت، صنايع و مديريت صنعتي تدريس مي‎نمايم، يكي از دلايل اصلي تحوّل سريع و رشد يابنده مفاهيم و ايده‎هاي كيفيت است كه به زعم اينجانب سنگ بنا و شالوده تحوّل در زمينه‎هاي كيفيت و نوآوري را تشكيل مي‎دهد. از اينرو، اين منطق در پي پاسخگويي به اين سئوال است كه به راستي آرايه ژنتيكي ـ فكري و منطقي تفكرات صنعتي در توليد و عرضه ايسم‎هاي كيفيت چيست؟ چه عاملي موجبات تحوّل در اين زمينه‎ها را فراهم آورده و آنرا رقم مي‎زند.
براين اساس، اينجانب را عقيده به آن است كه پنج مرحله زير در تحولات كيفيتي نقش بسيار مهمي را ايفاء مي‎كنند :
1ـ توليد فكر و ايده يا Idea Generation : در اين مرحله فرهيختگان، كارشناسان، مديران و صاحبنظران جوامع صنعتي با الگويابي و ترازيابي عملكرد خود (در كليه ابعاد فردي، سازماني و ملي) به اين فكر مي‎رسند كه مي‎بايست در يك زمينه خاص متحول بشوند. اما تنها رسيدن به اين فكر كافي نيست. بلكه موضوع ديگري براي ادامه حيات آن لازم است، كه به آن باور مي‎گوئيم.
2ـ نيّت، تعهد، باور، اعتقاد و ايمان به لزوم تحوّل يا Intend : در اين مرحله افراد فوق‎الذكر براساس شواهد و قرائن موجود به افكار خود ايمان آورده و در انجام آن راسخ مي‎شوند. اما در اين مرحله، هنوز ايده تحوّل در سطح افرادي خاص مطرح است و موضوع عمومي نشده است.
3ـ تبيين، تدوين و تشريح نگرش تحوّل بصورتي شفاف و روشن يا Approach : در اين مرحله افرادي كه به فكر تحوّل افتاده و براساس اطلاعات و وقايع موجود به لزوم آن ايمان آورده‎اند اقدام به تدوين و تبيين ديدگاههاي خود نموده و موضوع تحوّل، ابعاد آن، دلايل و ضرورتهاي آنرا براي توجيه سايرين تشريح مي‎نمايند. در اينجا پاردايم‎ها و شبه پاردايم‎ها ايفاء نقش مي‎كنند.
توجه داشته باشيد كه با گذشت هر سه مرحله فوق، ما هنوز در مرحله حرف و شعار هستيم. بطوريكه اين حرف و شعار در مراحل 1 و 2 بالا در حد افراد است و در مرحله سوم تقريباً موضوع توسط عده بيشتري مورد ايقان قرار گرفته است.
4ـ طراحي، تدوين و ارايه راهنما و مسيرياب اجراي تحوّل يا Model : در مدل، موضوع تحوّل و نقطه شروع و پايان آن بعنوان مجموعه‎اي از مراحل متوالي و به هم پيوسته تشريح شده و تدوين مي‎گردد. در واقع شما با يك ديد مي‎توانيد به اصطلاح الف تا ي را كه بايد براي رسيدن به تحوّل طي كنيد ببينيد.
5ـ طراحي، تدوين و ارايه ساز و كار و نحوه اجراي قسمت‎هاي تشكيل دهنده مدل كه ما اين ساز و كار را سيستم System نام نهاده‎ايم. سيستم مجموعه روشها، راهنماها و دستورالعمل‎هايي است كه نحوه رسيدن به تحوّل را در مسير مدل طراحي شده نشان مي‎دهد.
از اينرو، توجه خوانندگان گرامي را به اين موضوع مهم و اساسي جلب مي‎نمايد كه شايد تا بحال كليه حركتهاي كيفيت‎خواهي براساس اين پيش‎فرض اوليه شكل گرفته است كه شركتها و سازمانهاي ايراني بايد تلاش نمايند تا نسبت به بهبود اوضاع دروني خود اقدام نموده و تمام حركتهاي كيفيت‎خواهي خود را معطوف به عوامل داخلي نمايند. تجربه ما در سيستم‎هاي كيفيت مثل ISO 9000، ISO 14000، QS-9000، ISO/TS 16949، IMS (يا سيستم‎هاي مديريت يكپارچه) و حتي مدلهاي تعالي سازماني مثل EFQM و جايزه ملي كيفيت ايران همگي شاهدي بر اين مدعا است كه ما حركتهاي كيفيت‎خواهي خود را محدود به مرزهاي داخلي سازمان‎ها نموده‎ايم. اما، سئوال اساسي در اينجا آن است كه آيا سازمان‎هاي ايراني مي‎توانند بدون وجود محيط كسب و كار مناسب، محيطي كه شامل عوامل سياسي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، مالي و اقتصادي است به حد مناسب رشد و تعالي خود برسد؟ از اينرو، هرچه فضاي كسب و كار كشور، در راستاي توسعه و تشويق فعاليتهاي اقتصادي باشد، طبيعتاً هزينه‎هاي محيطي بر بنگاههاي اقتصادي كاهش مي‎يابد، و برعكس هر اندازه فضاي كسب و كار بازدارنده باشد، سازمان‎ها ناچارند بخش زيادي از وقت و هزينه خود را صرف مرتفع كردن عوامل بازدارنده كرده تا بستر لازم را براي تسريع فعاليتها و ارتقاء سطح عملكرد خود و متعالي شدن فراهم آورند.
شايد براي خوانندگان گرامي جالب باشد كه براساس مطالعات و تحقيقات انجام شده ازجمله مطالعات مؤسسه‎اي به نام (Economics Intellingence Unit) EIU براساس 70 معيار سياسي، اجتماعي، اقتصادي و... رتبه ايران در بين 60 كشور جهان طي سالهاي 2002ـ1998 و 2007ـ2003 به ترتيب 60 و 59 پيش‎بيني شده است و در ميان كشورهاي منطقه مورد ارزيابي شامل 7 كشور الجزاير، مصر، ايران، اسرائيل، نيجريه، عربستان سعودي و آفريقاي جنوبي رتبه ما 6 شده است. در اين تحقيق 70 عامل مورد مطالعه به سه دسته بازدارنده، خنثي و حمايت كننده تقسيم شده‎اند.  
از اينرو، به زعم اينجانب عامل پنهاني كه تابحال در مدلسازي سيستم‎ها و الگوهاي كيفيتي ما، از نظر پنهان بوده اعمال كردن عامل محيط صنعتي در اين مدل‎ها و تبيين نقش آن در اين مورد است. زيرا بي‎شك جوامع پيشرفته كه خود اين مراحل را گذرانده‎اند قطعاً فضاي كسب و كار خود را آنقدر مساعد كرده‎اند كه عوامل مورد بحث را تبديل به عوامل حمايت كننده نمايند.
بنابراين، اينجانب را عقيده بر آن است كه همه دست اندركاران سيستم‎ها و مدل‎هاي كيفيت مي‎بايست به دور از شتابزدگي با برنامه‎اي مناسب و واقعي به طراحي و تبيين مدلهايي كاربردي در زمينه كيفيت اهتمام نمايند. چيزي كه اينجانب آنرا اعمال  يا شرايط خاص كشور بر روي مدلهاي وارداتي كيفيت از غرب نامگذاري كرده‎ام. زيرا با تمام وجود به اين نتيجه رسيده‎ام كه :

ضمن پوزش از خوانندگان گرامي به خاطر اطاله كلام، با كمال خوشوقتي به اطلاع مي‎رساند كه توفيقي حاصل شد تا در راستاي آنچه كه در فوق آمد صاحب اين قلم، حركتي هرچند ناچيز و بي ارزش را در راستاي شناسايي ويژگيها و نيازمنديهاي خاص سازمان‎هاي ايراني آغاز نمايد.
اينجانب با آغاز فعاليتهاي مرتبط با آشنايي و تمايل سازمان‎هاي ايراني به مدل‎هاي تعالي سازماني ضمن كسب توفيق با همكارانم جهت مشاركت در چند پروژه اجرايي ـ آموزشي و عارضه‎يابي در اين زمينه بخصوص در شركت پالايش نفت بندرعباس، شركت مپنا، شركت گلرنگ، شركت ملي صنايع پتروشيمي، شركت موتورسيكلت تلاش، شركت كاغذ و پنبه نم‎چين، شركت چوب طالقاني، شركت صنعتي ـ دريايي صدرا، صنايع مهمات‎سازي تهران، دانشگاه صنعتي مالك اشتر، شركت قطعات اتومبيل مشهد، شركت قالبهاي بزرگ صنعتي سايپا و ... موفق شدم كه تا حدودي باتوجه به ثبت واقعيات سازمان‎هاي ايراني، زمينه‎هاي شناسايي الزامات خاص اين سازمانها در زمينه تعالي سازماني را فراهم آورم كه نتيجه آن كتابي است كه پيش روي خود داريد.
همانطور كه در اين كتاب نيز مطالعه خواهيد كرد، سعي اينجانب بر آن بوده تا ابتدا ضمن تشريح دلايل و ضرورتهاي توجه به مدلهاي تعالي سازماني، ضمن ارايه اولين نسخه از مدل تعالي سازماني خاص ايران ( با اضافه كردن برخي از معيارها بعنوان معيارهاي اضافي به هريك از حوزه‎هاي نه‎گانه مدل تعالي سازماني EFQM و جايزه ملي كيفيت ايران) در فصل سوم به تشريح كامل تجارب خود كه از فعاليتهاي مشاوره‎اي و آموزشي‎ام حاصل شده است بپردازم. لذا در اين فصل ضمن تشريح هريك از حوزه‎هاي 9 گانه و معيارهاي مربوط به آنها، قسمتي را تحت عنوان ملاحظات مرتبط با فرهنگ خاص شركتهاي ايراني در مورد هريك از معيارها تقديم نموده‎ام كه اميدوارم مورد استفاده شما خوانندگان گرامي قرار بگيرد.
اين كتاب در شش فصل و چند ضميمه به شرح زير تهيه شده است :
فصل اول به ضرورت‎هاي موجود در زمينه تعالي‎خواهي و آشنايي گذرا با مدلهاي تعالي سازماني در دنيا (با عنوان جوايز كيفيت و ساير مدلهاي عارضه‎يابي) مي‎پردازد. در فصل دوم معيارهاي مدل EFQM كه جايزه ملي كيفيت ايران (INQA) نيز بر آن منطبق است، به اضافه برخي از الزاماتي كه به زعم اينجانب بايد باتوجه به شرايط خاص ايران به آن اضافه شود معرفي شده‎اند. در اين فصل شما با برخي از مفاهيم كليدي در اين مدل مثل منطق رادار و روشهاي ارزيابي براساس EFQM آشنا مي‎شويد. فصل سوم كه در واقع فصل اصلي كتاب است موضوع تشريح عناصر EFQM را هدف قرار داده است. در اين فصل ضمن تشريح هريك از معيارهاي مطرح در حوزه‎هاي 9 گانه مدل EFQM به برخي از ملاحظاتي كه شركتها و سازمانهاي ايراني در اجراي اين معيارها بايد به آن توجه نمايند اشاره شده است. در فصل چهارم مروري بر جايزه ملي كيفيت ايران انجام شده است. فصل پنجم به تبيين برخي از مفاهيم كليدي مدل برتري سازماني EFQM و روشهاي ارزيابي براساس آن پرداخته است. و در فصل ششم با راهنماي اجراي مدل EFQM/INQA و نحوه تشكيل كميته تعالي سازماني و گروههاي مرتبط با آن آشنا مي‎شويد. در ضمائم كتاب نمونه‎اي از آئين‎نامه انتخاب واحد برتر در يك سازمان فرضي، شرح خدمات مربوط به عارضه‎يابي براساس مدل‎هاي تعالي سازماني و اطلاعات متنوع ديگر ارايه شده است.
بعلاوه، به همراه كتاب يك عدد CD تقديم شما خواننده گرامي شده است. اين CD حاوي اطلاعات ارزشمندي در مورد نمونه‎هايي از اظهارنامه يا Submission و يا Application مربوط به مدل EFQM، چك‎ليستهاي ارزيابي مدل، دستورالعمل‎ها، روشهاي اندازه‎گيري رضايت مشتري و اسلايدهاي آموزشي آنها (Power Point)، اسلايدهاي آموزشي EFQM و جايزه ملي كيفيت ايران و ... مي‎باشد.
اين كتاب در شرايطي تهيه و تقديم شما عزيزان شده است كه مسئوليتهاي كاري حرفه مشاوره و اشتغالات دانشگاهي اينجانب، بيش از پيش بنده را با محدوديت وقت مواجه كرده است. لذا از اين فرصت استفاده كرده و ضمن تقدير و سپاس از مادر فداكارم سركار خانم كبري محمدي كه با دعاي خيرشان هميشه پشتوانه روحي و معنوي باارزشي براي من بوده‎اند و بخصوص در مورد نگارش اين كتاب مرا بسيار تشويق نمودند سپاسگزاري مي‎نمايم. بعلاوه از همسر فداكارم سركار خانم فاطمه زنديه نيز بخاطر ساعاتي كه متعلق به ايشان بوده ولي آنها را صرف نگارش اين كتاب نمودم تشكر و قدرداني مي‎نمايم. تشكر و تكريم خاص خود را تقديم به پسر عزيزم جناب آقاي حسام اميران مي‎كنم كه در اوج نياز روحي و عاطفي ايّام كودكي به مصاحبت با پدر، با اتكاء به روح والاي خود اجازه دادند كه پدر به جاي بازي و تفريح و رسيدگي به امور ايشان به دنياي خلوت، ساكت و پر رمز و راز قلم و كاغذ پناه ببرد و در هياهوي كودكي ايشان را تنها بگذارد.
بعلاوه بر خود لازم مي‎دانم از همكاران ارجمند و تلاشگر خود در شركت مشاورين كيفيت‎ساز تشكر نمايم. در اين ميان از سركار خانم فاطمـه رحمتي به خاطر تايپ دقيق، منظم، زيبا و علاقمندانه‎شان و زحمات بسيـاري كه براي آماده كردن اين كتاب تقبل نمودند تشكر خاص و ويژه دارم. از سركار خانم نيلوفـر صوفي‎زاده كه با سليقه و پشتكار مثال زدني خود اسلايدهاي (Power Point) نمايشي روي CD ضميمه كتاب را تهيه نمودند سپاسگزارم. از سركار خانم اكرم اميران كه با دقت اقدام به جمع‎آوري مطالب روي CD ضميمه كتاب نمودند و زحمت آماده كردن كتاب براي توزيع را تقبل نمودند تشكر مي‎كنم. از سركار خانم سارا صادقي‎پور كه زحمت تايپ و آماده كردن فصل چهارم كتاب را كشيدند سپاسگزارم. و در نهايت از آقاي احمد ملك و خانم ماروت نوبخت به خاطر آماده كردن جلد كتاب، و آقايان احمد خدابنده‎لو و محمدرضا رزاقي به خاطر زحمات ايشان در چاپ كتاب تقدير مي‎نمايم. رجاء‌ واثق دارم كه بدون فداكاري و مساعي اين عزيزان اين كتاب شايستگي چاپ نمي‎يافت.
اين كتاب را با تمام كسري‎ها و نواقص آن به دوست و برادر ارجمندم جناب آقاي مهدي فضلي مديرعامل و نايب رئيس هيأت مديره گروه صنعتي گلرنگ كه بي‎شك يكي از افتخارات و سرمايه‎هاي مديريتي ايران زمين هستند تقديم مي‎كنم و اميدوارم كه كشور عزيزمان ايران سالهاي متمادي از خدمات دلسوزانه و حكيمانه ايشان در رشد و تعالي اقتصادي جامعه بهره‎مند باشد.
در پايان برخود لازم مي‎دانم يكبار ديگر از كليه شركتها و سازمانهايي كه به نوعي با هدايت و ارشاد، پيشنهـاد، انتقاد و فرصت يادگيري كه براي من فراهـم آوردند تا اينجانب بتوانم به اتكاء آموخته‎هاي خود اين كتاب را به رشتـه تحريـر درآورم سپاسگـزاري و قـدرداني مي‎نمايـم. بخصـوص در اين ميان تشكـر و تقـدير خالصـانه خود را تقديم شركت پالايشگاه نفت بنـدرعباس بويـژه مديـريت محتـرم عامل اين شركت جناب آقاي مهندس سيدنورالدين شهنازي‎زاده و نماينده محترم مديريت شركت برادر ارجمند جناب آقاي مهندس جلال ناظم مي‎نمايم. كمك‎ها و مساعدت گروه صنعتي گلرنگ، شركتهاي مپنا، سازمان اتكاء، شركت‎هاي قطعات اتومبيل ايران (ايپاكو)، فولاد مباركه، صنايع مهمات‎سازي تهران، صنايع شهيد زين‎الدين، چوب و كاغذ طالقاني، نمچين، شركت ملي صنايع پتروشيمي، شركت صنايع شير ايران، كارخانه شير پاستوريزه پگاه گلپايگان، شركت صنعتي ـ دريايي صدرا، شركت قالبهاي بزرگ صنعتي سايپا، شركت تلاش، واحدهاي علوم و تحقيقات و تحصيلات تكميلي دانشگاه آزاد اسلامي و دانشگاه صنعتي مالك اشتر را در تأليف اين كتاب ارج مي‎نهم. بعلاوه از مديران و كارشناسان شركت نوسازي صنايع ايران بويژه مديرعامل اين شركت جناب آقاي مهندس رفعت به خاطر فرصت‎هاي ذي‎قيمت عارضه‎يابي كه در اختيار اينجانب و همكارانم قرار دادند تشكر مي‎نمايم.
نكته آخر آنكه ما در اين كتاب بعلّت كاربرد هر سه عبارت تعالي، برتري و سرآمدي براي Business Excellence Models از هر سه آنها استفاده كرده‎ايم.
در پايان ضمن تشكر و تقدير از شما خواننده گرامي، خواهشمند است جهت كمك به مؤلف نظرات، پيشنهادها و انتقادات سازنده خود را كتباً براي اينجانب ارسال نمائيد. پيشاپيش از لطف شما سپاسگزارم.
به اميد روزي كه جمله MADE IN IRAN گوياي كيفيت محصولات و خدمات كشور عزيزمان ايران باشد.
واژه های مرتبط: ایزو، گواهینامه ایزو ، استاندارد ایزو ، شرکت گواهی دهنده ایزو ، مشاوره ایزو ، مشاور ایزو، اخذ ایزو،ایزو 9001 ، الزامات ایزو